Heemkundegroep Arfgood Buurse

Opgericht 29 juni 2007

Textielwinkel Slotman (de Köster)

De historie van textielwinkel Slotman begint eigenlijk al in1863. In dat jaar werd Hendricus,
Jan Slotman aangesteld tot koster van de in1854 nieuw gebouwde Maria Praesentatiekerk.
De ondergrond voor kerk en pastorie werd geschonken door Gerhardus Wolterink.
In 1853 kwam het gehele erve Wolterink volgens testamentaire beschikking in bezit van het
toenmalige kerkbestuur. Pachter Jan Berend Klein Rot sloot tien jaar later het café
dat er gevestigd was. Om ervoor te zorgen dat de parochianen elkaar op zon- en feestdagen
konden ontmoeten en levensmiddelen in eigen dorp konden kopen, liet het kerkbestuur
tegenover erve Wolterink een café annex kruidenierswinkel bouwen. In eerste instantie
verleende het Bisdom geen toestemming. Toen echter de nadruk werd gelegd op een
kostershuis, werd het bouwplan goedgekeurd.
In 1863 werd de heer Wienk uit Zenderen huurder van het pand. Hij kreeg de voorkeur
omdat hij orgel kon spelen en als organist van de kerk kon fungeren.
Hendrik Jan Slotman.
In dat jaar nam Hendrik, Jan Slotman de zoon, van de koster van de Pancratiuskerk in
Haaksbergen het kosterschap op zich. Slotman was gehuwd met mejuffrouw Margaretha,
Johanna Somhorst van de Gleiswönner op de Porik. Hij was kleermaker van beroep.
Aanvankelijk kwam hij daar bijna niet aan toe. Koster zijn betekende in die dagen handenvol
werk. Dagelijks waren er diensten. Drie keer per dag moesten de klokken worden geluid. Het
voorbereiden van erediensten en kerkelijke hoogtijdagen kostte veel tijd. Al het koper moest
worden gepoetst. De banken werden op Allerheiligen (1 november) verpacht. Ze werden bij
opbod aan de parochianen toegewezen. De tijd die Slotman overhield besteedde hij aan zijn
kleermakersvak. In het toen nog armzalige woninkje aan de zandweg wijk F 58, nu
Broekheurnerweg, werd op de zolder een kamer afgetimmerd en ingericht als
naaikamer. De woning bevond zich in het pand waar nu eetcafé Winkelman is gevestigd. Bij
gebruik van het toilet moest de zandweg naar erve Wolterink worden overgestoken. Daar
stond het ‘huuske’.
Jan Slotman
Het echtpaar Slotman kreeg vijf kinderen. Jan, Anna, Dora, Johanna en Antoon.
Na de dood van hun vader Hendrik Jan, op 14 december1903, beloofden de kinderen elkaar
dat ze nooit gingen trouwen. De oudste zoon Jan, ook kleermaker van beroep, nam de taak
van koster over. De belofte ongehuwd te blijven werd al vrij snel verbroken. Anna trouwde
met Johan ter Huurne. (Porik Jaan) Dora met weduwnaar Heinrich Grotholt uit Wessum.
Johanna met weduwnaar Altena uit Hengelo. Jan met mejuffrouw B. Deetering van boerderij
de Hel in Buurse. Antoon ging in 1863 als huisknecht met pastoor Leendert van Vliet naar
Stadskanaal en trouwde later met Maria Wilhelmina Voet.
In 1911 verhuisde de familie Slotman naar Wolterink’s wönner, een eindje verderop richting
Enschede. Daar woonde tot dan het schoolhoofd Beekman. Het kerkbestuur liet voor hem een
nieuwe woning bouwen, aan de toen met singels verharde Broekheurnerweg, schuin
tegenover de r.-k. kerk. Vanaf dat ogenblik werd Wolterink’s wönner het köstershoes
genoemd.(Na de sloop in juli 1987 werden er woningen gebouwd).
De Slotmannen betaalden f.1.75 per week aan huur, onder voorwaarde dat ze al het
kosterwerk zouden verrichten. Jan begon daar met een eenvoudige textielzaak.
Hij kreeg van het kerkbestuur toestemming de voorkamer uit te bouwen met een uitstalkast.
De eerste restanten textiel die werden uitgestald kwamen van Köster’s Bernard, een oom van
Jan, die bij Jordaan werkte. Jan Slotman overleed in 1925. Voor de zeven kinderen Hendrik,
Willem, Johan, Gerard, Mina, Trui en Carel, brak een moeilijke tijd aan. Hun moeder kon het
verlies van haar man geestelijk niet verwerken. Drie jaar werd ze in een inrichting verpleegd.
Aansluitend werd ze 20 jaar door haar dochter Mina verzorgd. Ook ontfermde zij zich over
haar geestelijk gehandicapte broer Willem.
Hendrik Slotman
De in 1901 geboren Hendrik nam een aantal taken van zijn vader over.
Op 10-jarige leeftijd werd hij naar Haaksbergen gestuurd om van de Pancratius - organist
Ottink het orgelspel te leren. Daarnaast fietste hij naar Lievelde om het kleermakersvak te
leren. Op14 jarige leeftijd werd hij kerkorganist en later ook dirigent van het
kerkkoor. Van 1934 tot 1937 was hij dirigent van Crescendo.
Gerard Slotman
Koster werd zijn broer Gerard. Hij runde samen met zijn zus Mina de winkel. Hendrik
beoefende het kleermakersvak.
Gerard bouwde de winkel verder uit door de boer op te gaan. Aanvankelijk met een fiets vol
koffers en tassen en later met een pony met wagen, bekend als de ‘glazen kast’. Deze
rijdende winkel werd binnen de kortste keren een begrip in Buurse en omgeving.
Legendarisch was de uitspraak van Gerard op de vraag wat hij de allereerste
keer had verkocht. ‘Ne rooi’n taskedook’. Hij stond bekend als een druk persoon, die
bij die bij het afrekenen van gekochte artikelen steevast op zoek was naar zijn potlood.
Gerard en Mina besloten in 1927 de uitstalkast verder uit te bouwen met een soort serre.
Hendrik bleef tot eind 1937 in het ‘köstershoes’ met zijn kleermakersbedoening. In
1938 verhuisde hij naar de woning die hij had laten bouwen naast de
onderwijzerswoning van Beekman op het perceel grond dat hij van de kerk had gekocht
Daar dreef hij tot de eind zestiger jaren zijn kleermakerij. In 1951 kreeg hij gezelschap
van de rest van de familie. Gerard kocht een stuk grond van zijn broer en daarop verrees
textielzaak Slotman. Sinds die tijd promootte hij Buurse. Hij was als lid van de Haaksberger
ondernemersvereniging voortdurend actief om aandacht te trekken in Buurse en timmerde
zoveel hij kon aan de weg. Bekend als hij al was met zijn Daf en glazenkast, plaatste hij
voor de winkel een kopie van de Stendermolen, verkocht in het zomerseizoen ansichtkaarten
van Buurse en fungeerde zo’n beetje in zijn eentje als de V.V.V. van Buurse.
Henk Slotman
Begin 1978 deed de inmiddels zieke Gerard, die door zus Mina liefdevol werd verpleegd,
de winkel over aan zijn neef Henk, een zoon van zijn broer Hendrik. Hij was de laatste
Slotman die de textielzaak runde. Op 6 februari 1978, drie maanden nadat zijn broer Hendrik
was overleden, overleed Gerard, ervan overtuigd dat de naam Slotman niet verloren zou gaan.
Economische omstandigheden zorgden voor niet meer dan een uitstel.
In april 1985 ging het slot op de winkel. Het pand werd eigendom van de fysiotherapeuten
Hans en Kitty de Boer. Na honderd en twee en twintig jaar kwam aan het tijdperk
Slotman in Buurse een einde.
De huidige bewoners houden de naam ‘de Köster’ in ere. ‘De Köster’ prijkt op de
voorgevel van de voormalige textielwinkel van Gerard en Mina Slotman.

Facebook

Copyright © 2016. Heemkundegroep Arfgood Buurse.

We use cookies to improve our website and your experience when using it. Cookies used for the essential operation of this site have already been set. To find out more about the cookies we use and how to delete them, see our privacy policy.

  I accept cookies from this site.
EU Cookie Directive Module Information