Heemkundegroep Arfgood Buurse

Opgericht 29 juni 2007

Steenberg / Scholten Eums

Erve Steenberg
Het rijksmonument erve Steenberg aan de Haaksbergerweg 12a werd vroeger Groot Steenberg genoemd. In de volksmond heeft het de naam Scholten Eums. De gevelsteen dateert uit 1834. De jaarankers uit 1707.
Volgens een kadasterkaart uit ca. 1825 vormde Groot Steenberg, samen met de erven |Steenberg, Bretelman, de Kuiper, Keuper, Groot Rot, Klein Rot, de Höfte en de Koekkoek, de Oldenhof. Dit gebied lag ten Oosten van de Koekkoeksbrug.
Klein Steenberg, nu zonder meer Steenberg, werd in 1475 in het Schattingsregister van Twente vermeld als dat Korteken Wigbolt ten Steenberge. In 1602 en 1603 heet de met naam bekende eigenaar, Johan ter Steenberg.
Uit onderzoeken van historici blijkt dat de bewoners van de Oldenhof, alias de Steenberg, in oude tijden ‘machtige heren’ moeten zijn geweest. De ligging van Germaans urnenveld aan de zuidzijde van Hoogeland, duidt op een erve uit voor- christelijke tijd. Doordat zowel de boerderij Scholten Eums als Steenberg in een bocht van de Oude Beek liggen moet het een versterkt erve zijn geweest dat door een gracht was omgeven. Tot 1930 liep ten noorden en oosten van Steenberg een schouwbare waterleiding, de Reuvengaardenleiding. Aansluitend op deze waterleiding, lag langs de westgrens van het perceel ‘Todden Rod”, een lage strook grond. Bij de veiling in 1876 heette die strook grond De Deele (in het Twents de|Delle.) Dit is een regionale benaming voor laagte.
Zowel de Reuvengaardenleiding als de Delle kunnen restanten van de oude gracht zijn geweest. Indien dit het geval was, waren de bewoners van de Oldenhof ‘machtige heren’.
Zeker is, dat de Oldenhof zo’n 600 jaar het onderwerp van diverse transacties was. De Historie van Haaksbergen vermeldt, dat in het Solms Ottensteinse leenboek van 1366 tot 1384, Rolof de Olde van Hovele, beleend was met het huis tot Stenborch in de Bauerschaft Buerse. Deze Rolof en zijn broer Jan, waarschijnlijk gehuwd met een dochter van de familie van Buurse, waren zoons van Engelbert van den Hovele, die in 1340 richter was in Groenlo.
Op 21 februari 1381 “verkocht”Rolof, de horige zoon Berend van Ghese, tot Stenborch aan de Abdis van Vreden. Bij deze overdracht waren Rolof’s zonen Engelbert en Roelof aanwezig. De laatste is de stamvader van de nu nog in Nederland bekende familie van Hövell.
De geschiedenis gaat verder tot 9 augustus 1604. In dat jaar verkocht Otto van Hövell het leengoed ‘Steinbergen”aan Georg Velthaus. Kort daarop werd het erf in drie gedeelten verkocht aan de families Kuipers, Jaasink en Scholte Vaarwerk.
In 1671 werden Jan Schulten, Berend Jaasink en de weduwe Kuiper door Borculo uit hun leenplicht ontslagen. De weduwe Kuiper kocht in hetzelfde jaar het gedeelte Jaasink erbij, waardoor het erve in tweeën verdeeld was, tweederde waartal aan Kuiper en een derde waartal aan Scholte Vaarwerk.
In 1874 hertrouwde Wilhelmina Scholten, de weduwe van Christiaan ten Zeldam, landbouwer op erve Steenberg, (Scholten Eums) met de van Laakmors afkomstige Frederik W.J Scholten. Doordat drie zoons uit dit huwelijk, ongehuwd bleven, wordt erve Steenberg sindsdien in de volksmond Scholten Eums genoemd.
In 2004 heeft de toenmalige eigenaar J. Scholten (Eums) de monumentale boerderij verkocht. De nieuwe eigenaar heeft in samenspraak met de Monumentenwacht en de Rijksdienst voor Monumentenzorg, de nodige constructieve en onderhoudstechnische verbeteringen laten aanbrengen en de woonvoorzieningen verbeterd.

Facebook

Copyright © 2016. Heemkundegroep Arfgood Buurse.

We use cookies to improve our website and your experience when using it. Cookies used for the essential operation of this site have already been set. To find out more about the cookies we use and how to delete them, see our privacy policy.

  I accept cookies from this site.
EU Cookie Directive Module Information