Heemkundegroep Arfgood Buurse

Opgericht 29 juni 2007

Buurserzand

Het heidegebied het Buurserzand, was het eerste 'natuurmonument' dat Natuurmonumenten in Overijssel in eigendom kreeg. Overeenkomstig de wens van het voormalige bestuurslid van Natuurmonumenten, de textielfabrikant J.B. van Heek, schonk zijn weduwe Edwina van Heek – Burr- Ewing ,het Buurserzand ( 311 ha) in 1929 aan de Vereniging Natuurmonumenten. Doordat de familie van Heek dit uitgestrekte heidelandschap gebruikte als jachtgebied, bleef het van ontginning gespaard.
Eigenlijk was Jan Bernard van Heek van plan om van het Buurserzand een recreatiegebied met openluchtmuseum te maken. Een Bentheimer markepaal, de in 1978 naar de oude plek verplaatste Stendermolen en de Bommelas, behoorden tot de verzamelde objecten.

De Bommelas. De ondergrond van het boerderijtje de Bommelas werd bij de markeverdeling in 1905, gekocht door Jan Bernard van Heek. Het boerderijtje werd in 1840 gebouwd door Gerrit Jan Keizers. Hij overleed op 80 jarige leeftijd. Tijdens een beroerte viel hij voorover
in de open haard. De naam Bommelas is waarschijnlijk ontleend aan de gebrekkige boerenwagen met slingerende as, waarmee hij heideplaggen naar de markt in Enschede vervoerde. Het losse hoes de Bommelas is een rijksmonument. Dit type boerderij, waarbij woongedeelte en stal zich in een ruimte bevinden, is kenmerkend voor dit deel van Twente.
Het Buurserzand behoort tot het grondgebied van de gemeenten Haaksbergen en Enschede. Het ligt oostelijk van de kern Haaksbergen en sluit naar het zuiden toe aan bij het Haaksbergerveen. Dit strekt zich uit tot aan de Duitse grens.
Het landbouwgebied in de omgeving van het Buurserzand, werd in de jaren 1900 tot 1960 ontgonnen. In het kader van de ruilverkaveling ging een gedeelte hiervan terug naar de natuur.
In 2002 werd het Buurserzand uitgebreid met ca.54 ha landbouwgrond. De omvorming tot natuur en cultuurlandschap ging in 2004 van start. Een paar kleine weilandjes werden tot hooiweilandjes ontwikkeld. Dank zij het op verschraling gerichte beheer, zijn de cultuurhistorische waarden hoog. Door zijn omvang en natte karakter is het Buurserzand uniek in Europa.
Flora en Fauna
Het Buurserzand is een van de weinige natuurgebieden waar nog in overvloed
vochtige dopheide (erica) en struikheide groeit. Ook treft men er meer dan honderd jaar oude jeneverbessen ((woakelbuske) aan. Uitbreiding van planten die op de rode lijst staan is het gevolg van het op verschraling gerichte beheer. Bij het Buursermeertje groeit beenbreek en de zeldzame blauwe klokjesgentiaan. In en om de plassen vindt men zonnedauw en blaasjeskruid. Dank zij de natte graslanden nemen orchideeën en parnassia in aantal toe.
Vogels, in totaal 76 soorten, waaronder de zeldzame nachtzwaluw en roodborsttapuit broeden in het Buurserzand. Wintergasten zijn de blauwe kiekendief en de grauwe klauwier. Het gebied is van belang voor de kamsalamander, poel- en heikikker, 27 soorten vlinders,waaronder het gentiaanblauwtje, libelles, waterjuffers en zandbijen.
Het Buurserzand is samen met het iets zuidelijker gelegen Buurse/Haaksbergerveen aangewezen als Habitatrichtlijngebied en maakt deel uit van het Europese natuurnetwerk Natura 2000
Recreatie

Het Buursermeertje is geen natuurlijk ven. Het is aan het einde van de 19e eeuw gegraven.
als recreatieplas voor de textielarbeiders. Het was en is voor tal van recreanten een geliefd plekje om te vertoeven. Om de kwetsbare natuur te beschermen en tegelijkertijd te kunnen genieten van de natuur, zijn er wandelroutes uitgezet, fiets, ruiterpaden en parkeerplaatsen aangelegd, banken, picknicktafels en informatieborden geplaatst en rolstoelvriendelijke uitkijkpunten gerealiseerd.

1972: Zware storm beschadigt Stenderkast de Wissink's Möl.
1975: Grote brand verwoedt ruim 50 ha heide en meer dan 1100 jeneverbessen.
1976: Restauratie Harrevelderschans, alias Schans van Tilly.
1978: Herbouw Wissink's Möl op oude plek in Usselo.
1997: Vergroting leefgebied amfibieën, door aanleg van zeven poelen.
1999-2003: Schoonmaakbeurt Steenhaarplassen, vennen Galgenslat en Buursermeertje
2000: Demping Steenhaarleiding. Vervanging door ondiepere Steenhaarlaagte.
2002: Uitbreiding Buurserzand met 54 ha, waaronder het Rietschot. (Als gevolg van Ruilverkaveling)
2004: Start omvorming Rietschot tot natuur en cultuurlandschap.
2007: Renovatie Bommelas. Totale kosten € 75.000.-
2009: Herinrichting Meujenboersven. Herstel natuurlijk grondwatersysteem.
Aanleg doorgangsroute voor Gentiaanblauwtje bij Harrevelderschans,
(Buurserstraat/ Knippertweg).

Facebook

Copyright © 2016. Heemkundegroep Arfgood Buurse.

We use cookies to improve our website and your experience when using it. Cookies used for the essential operation of this site have already been set. To find out more about the cookies we use and how to delete them, see our privacy policy.

  I accept cookies from this site.
EU Cookie Directive Module Information